Bản sắc núi rừng qua ẩm thực Tết

 

Bánh Cooc Mò

Trong tiếng Tày, Coóc Mò có nghĩa là sừng bò (Coóc: sừng, Mò: bò). Gọi thế vì bánh có hình chóp nhọn, trông giống sừng bò. Bánh làm bằng gạo nếp, gói bằng lá chuối hoặc lá dong, không nhân. Bánh Cooc Mò được làm từ loại nếp ngon nhất mà bà con vùng núi cao trồng trên nương nên hương vị của bánh rất ngon, thơm, vị ngọt, dẻo, có thể ăn no mà không thấy ngán. Theo truyền thống, trong ngày đầy tháng hay thôi nôi của trẻ, bất kể mùa nào, người Tày cũng làm bánh Coóc Mò. Những chiếc bánh nhỏ xinh được đặt tận tay trẻ cùng lời chúc hay ăn, chóng lớn, mạnh khỏe, ngoan ngoãn của ông bà, cha mẹ. Bên cạnh đó, bánh vừa là biểu tượng cho ước nguyện về vụ mùa bội thu, vừa là thông điệp về tình đoàn kết, sung túc, luôn sát cánh bên nhau của đồng bào dân tộc vùng cao.

Khâu nhục

Khâu nhục là món ăn của người Hoa, sau khi du nhập vào Việt Nam, được người dân tộc Tày, Nùng, chế biến cùng hương liệu địa phương để trở thành đặc sản nổi tiếng ở Lạng Sơn. Người ta thường nấu khâu nhục để thiết đãi khách phương xa hay trong những dịp trọng đại như lễ Tết, cưới hỏi. Khâu nhục là thịt được ướp đẫm gia vị gồm các loại như húng lìu, ngũ vị hương, củ địa liền, tỏi, ớt, rượu, dấm, bột ngọt, hạt tiêu..., sau đó hấp cách thuỷ tận nửa ngày cho thịt thật mềm. Miếng thịt khâu nhục khi ăn cho cảm giác như tan trong miệng mới là đạt đủ độ ngon. Người ta thường ăn kèm với cơm, bánh mỳ và các loại rau, thưởng thức trong tiết trời lạnh giá của mùa đông rét ngọt.

Bánh chưng đen

Bánh chưng đen (hay còn gọi là bánh chưng cẩm) được gói theo hình trụ dài giống bánh tét miền Nam hay bánh gù của người Giáy. Tuy nhiên, món bánh đặc trưng của người Tày ở huyện Bắc Sơn (Lạng Sơn) có màu đen bóng rất lạ mắt. Để tạo ra màu đen của bánh chưng, người ta sử dụng tro đốt rơm hoặc một số loại cây rừng, rây thật mịn rồi trộn với gạo nếp thơm. Tất cả các nguyên liệu đều làm bánh từ lúa nếp, thảo quả cho đến thịt lợn, đỗ xanh,… đều đặc biệt vì mang đậm bản sắc của vùng cao. Khi thưởng thức, người dân lấy chính sợi lạt quấn quanh thân bánh để cắt thành từng khoanh. Nhìn từ bên ngoài, bánh dẻo quánh, nhân vàng ươm màu đỗ, thơm lừng mùi hành mỡ, hạt tiêu, mùi lá dong. Chỉ cần nhìn thôi, thực khách cũng đủ ngây ngất và có cảm giác như bị mê hoặc bởi thứ đặc sản này.

Thịt trâu gác bếp

Thịt trâu gác bếp vốn là đặc sản của người dân tộc Thái. Thịt trâu khô xé nhỏ ăn với xôi nếp là thứ không thể thiếu trên mâm cỗ đãi khách ngày Tết của người Thái. Món ăn này được làm rất kì công và mất thời gian. Người ta phải ướp thịt trâu với rất nhiều loại gia vị đặc trưng như hạt tiêu rừng, gừng, ớt, sả băm nhỏ, muối hạt, rượu cái, hạt mắc khén... Sau đó, thịt được treo lên, sấy bằng khói bếp âm ỉ từ ngày này qua ngày khác trong suốt 2 tháng, tới khi chuyển sang màu khói đen, thịt khô lại mới được. Sau này, thịt trâu gác bếp đã được phổ biến hơn ở nhiều vùng dân tộc thiểu số vùng cao và còn trở thành món đặc sản đắt đỏ được săn lùng ở các tỉnh miền xuôi mỗi dịp Tết về.

Pa Pỉnh Tộp

Pa Pỉnh Tộp - cá nướng, là một đặc sản của người Thái ở vùng Tây Bắc. Đây là một món không thể thiếu trong những ngày lễ Tết, đặc biệt là trên mâm cơm đãi khách. Điểm hấp dẫn của món cá này chính là cách chế biến và gia vị tạo mùi thơm và hương vị của của món ăn. Nguyên liệu sử dúng đó là cá chép, trôi, cá suối,….khi đã được mổ dọc theo sống lưng và làm sạch vẩy.Những con cá được tẩm ướp các loại gia vị của núi rừng là gừng, sả, rau thơm, mắc khén và mầm măng cây sa nhân, 2 loại sản vật đặc biệt chỉ có ở núi rừng Tây Bắc. Sau đó, cá được kẹp lại bằng thanh tre tươi rồi nướng trên lửa than từ củi gỗ rừng. Lửa than phải đều và nhỏ để cá chín đều và ngấm. Cá nướng xong, tỏa mùi thơm ngào ngạt. Đặc biệt hơn là khi qua bàn tay khéo léo của những người phụ nữ Thái, trở thành món cá nướng thơm lừng hấp dẫn.

Nguồn Tổng Hợp