Cẩm nang du lịch Morocco từ A đến Z

 

Ngoài ra, Morocco được xem là vùng đất của nền văn hóa độc đáo và là nơi có khung cảnh thiên nhiên tuyệt vời, với những phố cổ Hồi giáo duyên dáng hàng trăm tuổi, bãi biển thơ mộng, sa mạc nóng bỏng hay những hẻm núi quanh co.

❖ Thành phố xanh Chefchaouen

Chefchaouen là một ngôi làng du lịch nổi tiếng nằm ở phía bắc Morocco. Có thể nói nơi đây là một trong những địa điểm huyền diệu nhất ở Vương quốc này. Không chỉ là một ngôi làng đầy bụi bặm ở vùng núi Morocco, mà Chefchaouen còn là một điểm đến tuyệt đẹp, với những sắc thái trang trí màu xanh lam trên tường, cửa sổ và cửa ra vào của ngôi nhà, cùng nhiều cây cối khắp các con phố chật hẹp.

♨ Chebakia

Chebakia là món ăn có hương vị hấp dẫn được làm từ những hạt mè nướng, hòa cùng hương vị của nghệ tây, nước cam, dầu ô liu và quế. Những chiếc bánh Chebakia có đủ loại hình dáng khác nhau sẽ được chiên trong nồi mật, cho đến khi được kết dính lại với nhau. Sau đó, người ta mới rắc hạt mè hoặc hạnh nhân cắt nhỏ lên trên bề mặt để tăng thêm hương vị.

3. Tiền tệ - Ngôn ngữ

➤ Tiền tệ Cũng như nhiều nước trong khối Ả Rập khác, Morocco cũng dùng Dirham. Tuy nhiên là Moroccan Dirham (MAD). Tỷ giá: 1 MAD ~ 2,438 VNĐ. Du khách cần biết giá cả trung bình của những mặt hàng chung ở Morocco và tỷ giá USD nếu đổi qua đồng tiền Dirham. Chi phí sinh hoạt ở quốc gia này khá thấp hơn Việt Nam, nên bạn có thể ăn một bữa cơm với 74,000 đồng, 1 ly cà phê cappuchino là 37,000 đồng, 1 chai pepsi 13,000 đồng. Việc nắm rõ chi phí thời điểm bạn ở Morocco sẽ giúp tiết kiệm được cả về mặt thời gian lẫn tiền bạc. Thậm chí bạn có thể mua đồ lưu niệm hay quà tặng với giá rẻ nếu như bạn biết được giá chính xác nhất của những món đồ đó. ➤ Ngôn ngữ Tiếng Ả Rập, tiếng Pháp thường được sử dụng nhiều nhất tại quốc gia này. Và trong một phạm vi hẹp hơn tiếng Anh và tiếng Tây Ban Nha cũng được sử dụng ở Morocco, nhất là ở các tầng lớp trí thức và thương gia. Hai ngôn ngữ cùng tồn tại trong nhân dân là tiếng Ả Rập địa phương và các ngôn ngữ Berber. Tiếng Ả Rập văn hoặc và tiếng Berber Morocco chuẩn là hai ngôn ngữ chính thức.

❖ Cưỡi lạc đà đi trong sa mạc Sahara

Để tham gia chuyến đi cưỡi lạc đà độc đáo này, bạn nên liên hệ trước với công ty du lịch. Khi đó họ sẽ đưa bạn đến Merzouga, nơi các cồn cát Sahara bắt đầu. Từ đó du khách sẽ bắt đầu chuyến hành trình cưỡi lạc đà. Đây thực sự là một trải nghiệm làm thay đổi nhận thức của bất cứ ai. Bởi bạn sẽ thấy dường như mình cũng trở nên yên bình hơn giữa sa mạc, cưỡi lạc đà trong khi mặt trời lặn và không khí ấm áp hòa với cát nhẹ nhàng lướt qua da bạn.

Phương tiện đi lại tại Morocco

Đến Morocco, du khách có rất nhiều lựa chọn để di chuyển giữa các điểm du lịch trong thành phố, hoặc đi từ thành phố này đến thành phố khác như là máy bay, tàu hỏa, taxi, xe bus hoặc tàu cao tốc... Phương tiện phổ biến và tiện lợi nhất để di chuyển giữa các nơi trong Morocco là xe khách hoặc tàu. • CTM là hãng xe đường dài chất lượng và chuyên nghiệp nhất tại Morocco, xe rất sạch đẹp và chạy đúng giờ. Bạn có thể lên website của CTM: http://www.ctm.ma/ để tham khảo thời gian xe chạy cũng như đặt chỗ; hoặc bạn cũng có thể mua vé dễ dàng tại các bến xe. • Còn nếu bạn muốn lựa chọn tàu lửa, hãy chọn của công ty ONCF – vốn được mệnh danh là những chuyến tàu tốt nhất Châu Phi. Tàu lửa ở Morocco có giá cả phải chăng và an toàn. Nếu có điều kiện, du khách có thể đặt ghế ở khoang hạng nhất để tận hưởng thêm nhiều dịch vụ chất lượng. Tuy nhiên lời khuyên với các khách du lịch tự túc Morocco là bạn nên thuê trước một tài xế riêng. Bởi nếu đặt trước tài xế thì bạn sẽ được an tâm hơn, vì đã có người chờ sẵn mình ở sân bay. Lịch trình bạn cũng đã cung cấp cơ bản, nên cũng nắm được phần nào mức chi phí phải trả cho những chuyến ngao du nhỏ của mình. Việc này tiện lợi hơn nhiều so với việc bạn đến sân bay rồi bắt đại một xe taxi, trong khi bạn không cố định được mức phí, tiền tips hay là lịch trình đường xá như thế nào. Việc thanh toán cũng dễ dàng vô cùng khi đặt trước, bạn có thể trả cho tài xế trước 50% tổng chi phí dự kiến và cứ thế thoải mái ngồi trên xe, không lo đường xá, đồng hồ. Hơn nữa bạn còn được tài xế tư vấn đi lại, ăn uống và chi tiêu như một hướng dẫn viên thực thụ.

6. Khách sạn, nhà nghỉ tại Morocco

♚ Movenpick Hotel Mansour Eddahbi Marrakech ℗ Địa chỉ: Avenue Mohammed VI | Hivernage, Marrakech 40020, Morocco ℗ Giá tham khảo: 1946 MAD ♚ Aqua Fun Marrakech ℗ Địa chỉ: Km 18 Route de L'Ourika, Marrakech 40000, Morocco ℗ Giá tham khảo: 1244 MAD ♚ Savoy Le Grand Hotel ℗ Địa chỉ: Avenue Prince My Rachid, Marrakech 40000, Morocco ℗ Giá tham khảo: 1260 MAD ♚ Ibis Budget Agadir ℗ Địa chỉ: Commune Urbaine d'Agadir Zone d'Extension | Barreau Est Ouest, Agadir 80000, Morocco ℗ Giá tham khảo: 232 MAD

♨ Bánh ngọt Baghrir

Baghrir là loại bánh ngọt truyền thống của người Morocco, còn có một cái tên khác là “bánh nghìn lỗ”. Loại bánh này thường có mặt trong bữa sáng của người Morocco và trong các ngày lễ tôn giáo ở đây. Trước khi nấu, các lỗ nhỏ trên bánh Baghrir được lên men và được phủ nước sốt bơ tan chảy và mật ong. Sau khi chín, bánh sẽ được trang trí thêm bởi những hạt nhỏ và hoa quả khô trông rất bắt mắt.

❖ Aït Benhaddou

Aït Benhaddou là một thành phố kiên cố đáng kinh ngạc, nằm giữa Marrakesh và sa mạc Sahara. Vì được làm hoàn toàn bằng đất sét, nên Aït Benhaddou trông giống như vốn dĩ đã nổi lên từ mặt đất. Hầu hết người dân địa phương chuyển đến các làng lân cận hiện đại hơn, nhưng vẫn còn bốn gia đình sống bên trong thành phố cổ. Chắc chắn khung cảnh độc đáo nơi đât sẽ gây ấn tượng với bất cứ du khách nào ghé ngang.

❖ Oudaias Kasbah

Tại Morocco có rất nhiều khu phố cổ xinh đẹp, nhưng trong số đó thì khu phố Oudaias Kasbah của Rabat là một trong những khu vực đẹp nhất của đất nước này. Đây là một huyện yên bình và xinh đẹp dù nằm ngay tại trung tâm của thành phố. Bên trong các bức tường của pháo đài cổ xưa này là những ngôi nhà với hai màu trắng và xanh, được những bông hoa đầy màu sắc bao quanh. Đây là nơi tuyệt vời để bạn tận hưởng kỳ nghỉ và khám phá nền văn hóa địa phương phong phú.

♨ Zaalouk - salad cà tím chiên

Cà tím là loại thực phẩm xuất hiện 4 mùa quanh năm ở Morocco. Cũng bởi thế mà đây là loại nguyên liệu thường dùng để chế biến rất nhiều món ăn, như là món salad với tên gọi là Zaalouk. Khi chế biến Zaalouk, người ta sẽ chiên cà tím với tỏi, thì là và ớt bột. Sau đó mới trộn chung với nước sốt cà chua để tạo nên một món ăn có hương vị rất đặc trưng.

10. Những lưu ý khi du lịch Morocco

✓ Chuẩn bị giấy bút để ghi phiên âm của nơi bạn muốn đến vì có thể người bản địa sẽ không nghe rõ cách bạn phát âm. Người Morocco hay nói tiếng Pháp và tiếng Ả Rập, nhưng lại không nói tốt Tiếng Anh. Các bảng hiệu tên đường cũng hay không có phiên âm Latin mà chỉ có những chữ Ả Rập ngoằn nghèo. ✓ Mặc quần áo kín đáo, hạn chế uống rượu bia và hút thuốc để tôn trọng văn hóa Hồi giáo bản địa. ✓ Nếu tới du lịch vào mùa hè, bạn nên chọn quần áo rộng và thoáng. Chúng sẽ không chỉ giữ cho bạn mát mẻ mà còn bảo vệ bạn khỏi tia nắng mặt trời. ✓ Hỏi kĩ giá cả và có thể mặc cả khi đi taxi hay mua đồ trong chợ. ✓ Khi ăn ở các nhà hàng lớn, sang trọng thì bạn nên bo tiền Tips khoảng 10 – 15% tổng giá trị thực đơn. Còn nếu ăn ở các quán xá nhỏ, thì không cần thiết. ✓ Cẩn thận khi chụp ảnh người dân Morocco. Bởi theo văn hóa của họ, mỗi hình ảnh được chụp phản chiếu linh hồn họ. Thế nên bạn chỉ được chụp ảnh nếu được sự cho phép của người dân địa phương. Bạn cũng không được chụp ảnh những con khỉ/rắn ở quảng trường chính, trừ khi bạn sẵn sang chi một khoản tiền để được phép làm điều này. ✓ Bạn nên chú ý quan sát khi nghe ai đó kêu lớn “balak” trong các khu chợ đông đúc và chật hẹp ở Morocco. Từ này có nghĩa là “tránh ra”. ✓ Hầu hết nhà thờ Hồi giáo không chào đón khách du lịch Morocco ngoại đạo. Khoảng gần 99% dân số Morocco là người Hồi giáo nên nhà thờ Hồi giáo cũng được xây dựng ở khắp mọi nơi. Tuy nhiên, hầu hết các nhà thờ ở đây đều không cho phép khách du lịch không theo đạo Hồi vào thăm, chỉ trừ nhà thờ Hassan II ở thành phố Casablanca.

9. Mua gì làm quà?

Nếu du khách đang đang phân vân không biết nên mua gì làm quà khi du lịch Morocco. Thì khu chợ Marrakech Bazaar nằm ở đường Riad Laarous, Marrakesh chính là một địa điểm mà bạn có thể tìm đến. Khu chợ này rất nổi tiếng, và tại đây cũng có bày bán rất nhiều các mặt hàng đa dạng khác nhau. Trong số đó chủ yếu chính là những món đồ trang sức, những vật dụng bằng bạc, các món đồ nội thất đẹp lấp lánh, độc đáo… Hoặc bạn cũng có thể tới quảng trường Jemaa al Fna nằm tại trung tâm thành phố Marrakech, để chọn mua những món đồ lưu niệm Morocco. Như các mặt hàng thủ công mỹ nghệ được thiết kế độc đáo, hay các món đồ trang sức được chế tác tinh xảo… Bên cạnh đó, bạn cũng có thể ghé qua khu chợ Marrakech – khu chợ lớn nhất ở Morocco để tìm mua được rất nhiều món đồ lạ mắt, hấp dẫn hơn làm quà lưu niệm Morocco. Bạn có thể tham khảo danh sách những món quà lưu niệm tại Morocco nên mua sau: • Dầu argan • Đồ da • Đèn lồng • Thảm • Đồ gốm • Djellabas (Trang phục truyền thông của người Morocco)

❖ Bờ biển Mediterranean

Bên cạnh những thành phố du lịch nổi tiếng khác, thì đến Morocco bạn cũng không nên bỏ qua bờ biển Mediterranean. Tại nơi đây, du khách không chỉ được hòa mình vào thiên nhiên, tận hưởng nền không khí trong lành, dễ chịu mà còn được thỏa sức khám phá rất nhiều cảnh đẹp tuyệt vời. Hơn thế nữa, bên bờ biển còn có nhiều hoạt động hấp dẫn độc đáo, thú vị khác như: Bơi lội, chèo thuyền, câu cá…

♨ Méchoui

Méchoui là một món ăn nổi tiếng tại Morocco, với nguyên liệu chính là thịt cừu. Thịt sẽ được đem đi thui hoặc nướng trong lò cho đến khi mềm và có màu vàng óng, tỏa ra mùi hương quyến rũ. Người ta thường ăn kèm Méchoui với nhiều loại salad. Khi thưởng thức thực khách sẽ cảm nhận được thịt như đang tan ra trong khoang miệng với hương vị ngọt và mềm. Ngoài ra Méchoui còn là một món ăn rất bổ dưỡng cho sức khỏe của người Morocco.

2. Thời điểm du lịch lý tưởng

✪ Khí hậu Morocco khá phức tạp bởi nằm ở khu vực vừa gần biển lại nằm trong sa mạc, nhưng vẫn có những thời điểm tuyệt vời để cho du khách có thể khám phá. Nói chung bạn có thể đến Morocco vào bất cứ khoảng thời gian nào trong năm, nhưng chú ý đặt trước phòng khách sạn, tìm hiểu khí hậu và lên lịch trình kỹ càng để chuyến đi diễn ra thuận lợi. ➤ Trong những tháng mùa hè ở Morocco (từ tháng 6 đến tháng 8), sức nóng đặc biệt khốc liệt ở sa mạc Sahara. Các cao nguyên và thành phố ở dọc theo bờ biển Đại Tây Dương – như thành phố Casablanca và phía sau vùng Essaouira cũng rất nóng. Bờ biển phía bắc và dãy núi Rif tận hưởng khí hậu Địa Trung Hải ôn đới với những ngày dài nắng nóng. ➤ Trong những tháng mùa đông (từ tháng 11 đến tháng 2) nhiệt độ ban ngày ở miền Nam khá dễ chịu, tuy nhiên du khách vẫn nên mang theo một chiếc áo khoác ấm đề phòng trời trở lạnh vào buổi tối. Mùa đông ở phía bắc Morocco khá ẩm ướt và nhiều mây. Dãy núi High Atlas rất lạnh và đôi khi đỉnh núi bị bao phủ bởi tuyết cho đến cuối tháng 7. ➤ Morocco được nhiều du khách công nhận thời điểm du lịch đẹp nhất vào mùa xuân (giữa tháng 3 đến tháng 5). Khi đó vạn vật tươi tốt, rất thích hợp cho những chuyến đi bộ đường dài trên núi. ➤ Ngoài ra, quốc gia này cũng rất nên thơ vào mùa thu (từ tháng 9 đến tháng 10) khi nền nhiệt độ rất dễ chịu. Có thể nói mùa xuân và thu là hai thời điểm du lịch Morocco đẹp nhất trong năm.

5. Đến Morocco như thế nào?

➤ Hiện nay, ở Việt Nam có rất nhiều hãng hàng không có đường bay tới Morocco, tuy nhiên lại không có hãng máy bay nào khai thác đường bay thẳng đến. Bắt buộc du khách phải quá cảnh ít nhất tại 1 đến 2 điểm, tùy hãng máy bay và địa điểm xuất phát của bạn. Trung bình bạn sẽ phải mất khoảng 1 – 2 ngày để đến được Morocco. Các hãng hàng không đi Morocco từ Việt Nam thường tập trung ở 2 sân bay quốc tế lớn đó là sân bay Nội Bài (Hà Nội) & sân bay Tân Sơn Nhất (TP.HCM). Các chuyến bay này cũng thường đáp xuống sân bay Casablanca – thủ đô văn hóa, kinh tế của Morocco. ✈ Hà Nội – Casablanca: Tại sân bay Nội Bài có rất nhiều hãng hàng không cho bạn lựa chọn như là: Vietnam Airlines (670 – 713USD), Qatar Airways (566USD), Thai Airways (634USD), Jetstar Pacific Airlines (1.055USD)… ✈ TP.HCM – Casablanca: Một số hãng máy bay bạn có thể tham khảo như: Aeroflot Russian Airlines (410USD), Etihad Airways (670USD), Emirates (845USD), Thai Airways (845USD)… ➤ Lưu ý: Trên đây chỉ là giá vé 1 chiều (Đã bao gồm thuế và phụ phí) chỉ có tính chất tham khảo ,vì giá có thể cao hơn hoặc thấp hơn tùy thuộc vào thời điểm đặt mua vé, hãng máy bay bạn chọn…

♨ Thịt viên với trứng tagine

Thịt viên với trứng tagine là món ăn rất thường góp mặt trong bữa cơm gia đình của người Morocco. Thịt viên (thịt bò hoặc thịt cừu) sẽ được tẩm với ớt bột và thì là, sau đó viên thành hình tròn nhỏ và nấu cùng nước sốt cà chua. Ta có thể om cùng với khoai tây, cà rốt, đậu Hà Lan, nước sốt tuỳ theo khẩu vị của mỗi người.

♨ Trà bạc hà

Trà bạc hà là một loại thức uống xuất hiện hầu hết trong các bữa ăn của người dân Morocco. Không những thế, trà bạc hà còn được dùng trong những dịp quan trọng như là: đám cưới, sinh nhật và các ngày lễ tôn giáo. Để có hương vị đậm đà hơn, người Morocco còn cho thêm đường phèn vào trà. Khi phục vụ, trà bạc hà sẽ được để trong khay làm bằng kim loại và trang trí rất công phu.

❖ Fes

Thành phố Fes của Morocco được mệnh danh là Athens của Châu Phi. Ngoài ra, Fes còn là thành phố hoàng gia của Morocco, có nghĩa là có rất nhiều lịch sử trong mọi thứ bạn thấy ở thành phố nhỏ này. Như là du khách có thể tìm hiểu về nền văn hóa thời trung cổ của “vương quốc nghìn lẻ một đêm”. Hoặc bạn cũng có thể ghé thăm các xưởng thuộc da nằm bên trong khu phố cổ cũ. Cho đến ngày nay vẫn giữ được không gian chính xác giống như cách đây hàng trăm năm, người thợ vẫn tô màu da theo cách truyền thống.

7. Thưởng thức ẩm thực

Bởi là một quốc gia Hồi giáo nên người dân Morocco không ăn các món ăn với thịt heo và rượu. Cũng bởi lẽ đó mà các món ăn ngon, đặc sản ở Morocco thường là các món ăn với cá, thịt cừu… được kết hợp cùng các loại rau củ và nguyên liệu gia vị đặc trưng của đất nước này. Ngoài ra, Morocco còn nổi tiếng với rất nhiều loại bánh thơm ngon mà bạn không nên bỏ lỡ như: Bánh shebbakia, bánh beghrir, bánh ghoriba, bánh feqqas, bánh mật ong…

1. Tổng quan chung

Morocco nằm ở Tây Bắc châu Phi, có biên giới quốc tế với Algérie về phía đông, đối diện với Tây Ban Nha qua eo biển Gibraltar. Đây cũng là quốc gia châu Phi duy nhất hiện không là thành viên của Liên minh châu Phi, nhưng lại là thành viên của Liên đoàn Ả Rập, Liên minh Maghreb Ả Rập, Cộng đồng Pháp ngữ, Tổ chức Hội nghị Hồi giáo, nhóm Đối thoại Địa Trung Hải, Nhóm 77 và là đồng minh lớn (không thuộc NATO) của Mỹ. Morocco có dân số trên 33.8 triệu người và có diện tích 446,550 km2. Thủ phủ là Rabat, và thành phố lớn nhất là Casablanca. Các thành phố lớn khác tại Morocco là Marrakesh, Tangier, Tetouan, Salé, Fes, Agadir, Meknes, Oujda, Kenitra và Nador.

4. Thủ tục xin visa

➤ Dù bạn có đến Morocco theo tour hay đi tự túc thì visa du lịch cũng là bắt buộc. Thế nên bạn cần phải nắm rõ hồ sơ xin visa, bao gồm những giấy tờ sau đây: • 1 ảnh 4×3, và ảnh chụp mới gần 6 tháng trở lại • Bản sao hộ chiếu và bản gốc còn hạn sử dụng (Mang thêm hộ chiếu cũ, nếu có). • Sổ hộ khẩu, giấy đăng ký kết hôn hoặc ly hôn (Nếu có). • Giấy tờ chứng minh nghề nghiệp: Giấy phép kinh doanh, hợp đồng lao động, đơn xin nghỉ phép đi du lịch Morocco. • Chứng minh tài chính kinh tế: Sổ tiết kiệm, giấy tờ nhà đất, giấy tờ xe ô tô… • Booking khách sạn, booking vé máy bay, booking khách sạn và lịch trình chi tiết. ➤ Đại sứ quán Morocco tại Việt Nam ✆ Địa chỉ: 9 Chu Văn An, Ba Đình, Hà Nội. ➤ Bạn sẽ nộp hồ sơ và phỏng vấn tại Bộ phận thị thực của Đại sứ quán. Chi phí xét duyệt hồ sơ có thể nằm ở khoảng trên dưới 1 triệu đồng, nhưng bạn cứ mang theo nhiều tiền mặt để đề phòng phát sinh. Tuy nhiên nếu bạn muốn giảm thiểu nguy cơ không xin được visa, hoặc không muốn tốn nhiều thời gian chờ đợi thì nên làm visa dịch vụ, thông qua các công ty chuyên xử lý visa uy tín để đảm bảo chất lượng.

❖ Marrakech

Đến Marrakesh du khách không những được khám phá các dấu tích lịch sử còn sót lại của Volubilis – biểu tượng văn hóa của quốc gia, mà còn được thỏa sức mua sắm với khu chợ Marrakesh, khu chợ lớn nhất ở Morocco. Đặc biệt, bạn có thể thuê dịch vụ khinh khí cầu để chiêm ngưỡng được cả thành phố từ trên cao. Có rất nhiều cơ quan làm khinh khí cầu khắp Marrakesh, tuy nhiên phổ biến nhất là Ciel d'Afrique, có lịch sử từ năm 1990. Chỉ với khoảng 2050 MAD là khách du lịch đã có thể tận hưởng chuyến đi riêng trên khinh khí cầu, thường kéo dài một giờ ở vùng ngoại ô của Marrakesh và những ngọn núi xung quanh. Sau chuyến bay, bạn sẽ nhận được một giấy chứng nhận hành khách đặc biệt và bữa sáng Berber tuyệt vời được nấu bởi phụ nữ từ ngôi làng gần đó. Ngoài ra, Marrakech còn có Medina cũng là một điểm đến nhộn nhịp và sôi động là rất thu hút khách du lịch Morocco. Tại thành phố cổ này có quảng trường rộng lớn Djemma el-fna Square rất nổi tiếng. Du khách đến đây sẽ có cảm giác như một nửa thành phố hội tụ suốt cả ngày, vô cùng náo nhiệt. Ngoài ra, ở quảng trường còn có các gian hàng, những nhạc sĩ chơi nhạc cụ truyền thống, người điều khiển rắn và các nghệ sĩ xiếc đường phố biểu diễn.

8. Địa điểm tham quan nổi tiếng

❖ Casablanca – Thủ đô kinh tế của Morocco Casablanca không chỉ hấp dẫn bởi khung cảnh thiên nhiên kỳ thú, mà thủ đô của Morocco này còn thu hút du khách bởi rất nhiều điểm tham quan tuyệt vời. Trong số đó, nổi bật nhất phải kể đến bến cảng lịch sử, nơi góp phần làm phát triển nền kinh tế của nước nhà. Ngoài ra, Casablanca còn là thành phố sở hữu những nét đẹp cổ điển kết hợp với hiện đại, tạo ra một không gian vô cùng độc đáo, khiến bất cứ du khách nào khi đặt chân tới đây đều thích thú.

Nguồn: Tổng hợp.